Co się dzieje gdy umrze papież? Procedury Watykanu i konklawe

W głowach wielu Polaków wciąż żywe są obrazy z początku kwietnia 2005 roku gdy odszedł papież Jan Paweł II. Wiele osób jednak nie pamięta tych wydarzeń. Co się dzieje gdy umiera papież? Co robi Watykan gdy umiera papież? Co się stanie w Rzymie jeśli papież umrze? Co z obchodami Roku Jubileuszowego 2025 w razie ewentualnej śmierci papieża Franciszka?

Podobnie jak w przypadku śmierci królowej lub króla w Anglii tak samo i w Watykanie, którego monarchą z władzą absolutną jest papież, zaplanowane są ścisłe procedury, których należy przestrzegać w razie śmierci władcy. Wydarzenia w Rzymie składają się z licznych tradycji i zasad, których przestrzegać będzie Watykan od chwili śmierci Papieża, przez jego pogrzeb, aż po Konklawe i moment wybrania nowego zwierzchnika Kościoła katolickiego i Suwerena Państwa Watykańskiego.

Śmierć papieża

Gdy papież odejdzie jego śmierć jest potwierdzana przez kamerlinga czyli watykańskiego szambelana, księdza stojącego na czele Kamery Apostolskiej, który po odejściu papieża przejmuje tymczasowo władze w Kościele. Obecnym kamerlingiem jest kardynał Kevin Farrell.

Według tradycji kardynał kamerling trzykrotnie uderzał w czoło papieża specjalnym młotkiem, niektóre źródła podają że zwyczaj ten jest już zarzucony. Wiadomo, że kardynał zwróci się do papieża imieniem nadanym w czasie chrztu, a następnie zapieczętuje pokoje rezydencji papieskiej. Informacje o odejściu papieża obwieści światu wikariusz Rzymu. Obecnie Wikariusz Generalny Jego Świątobliwości dla diecezji Rzymu to kardynał Baldassere Reina.

Informacje o śmierci papieża

Gdy odszedł Jan Paweł II informacje o Jego śmierci podał wyjątkowo abp Leonardo Sandri, substytut Sekretariatu Stanu, chociaż wówczas wikariuszem Rzymu był kardynał Camillo Ruini.

W tym czasie zamykane są jedne z drzwi Bazyliki św. Piotra i z Watykanu zaczyna rozlegać się donośne bicie dzwonów.

W chwili stwierdzenia zgonu papieża z serdecznego palca prawej ręki ściągany jest Pierścień Rybaka czyli sygnet papieski służący do sygnowania brewii i listów prywatnych, zniszczeniu ulegnie też pieczęć, którą sygnowane są listy apostolskie. Sygnet zostanie ceremonialnie zniszczony przez kardynała Farrella za pomocą srebrnego młotka w obecności Kolegium Kardynałów.

Ciało zmarłego papieża transportowane jest do Kaplicy Sykstyńskiej. Zgodnie z wcześniejszymi zwyczajami ciało Papieża było balsamowane, ale w przypadku Jana Pawła II zrezygnowano z tej praktyki. W Kaplicy Sykstyńskiej ciało papieża ubierane jest w papieskie szaty czyli białą mitrę, ornat koloru czerwonego i biały paliusz z czarnymi krzyżami.

Po tym następuje przeniesienie ciała do Bazyliki św. Piotra gdzie przez trzy dni wierni mają możliwość oddania hołdu i pożegnania zmarłego.

Pogrzeb papieża tradycyjnie odbywa się w Bazylice św. Piotra w Rzymie. Pogrzeb powinien być odprawiany na ołtarzu Berniniego chociaż tak samo jak w przypadku pogrzebu Jana Pawła II tradycja ta może zostać złamana. Przed zamknięciem i zapieczętowaniem trumny z ciałem papieża twarz zmarłego okrywa się jedwabnym welonem. Gdzie chowa się papieża?

Zgodnie z tradycją powinno nastąpić to w Grotach Watykańskich czyli specjalnym grobowcu znajdującym się pod Bazyliką św. Piotra w Rzymie. Każdy papież może jednak wyrazić inną chęć co do miejsca swojego pochówku. W przypadku papieża Franciszka miejscem pochówki będzie bazylika Santa Maria Maggiore w Rzymie na wzgórzu Eskwilin niedaleko głównego dworca kolejowego Termini gdzie stosowna krypta jest już przygotowania.

Papież Franciszek informował o tym już w 2023 roku w rozmowie z meksykańską telewizją N+.

Groty Watykańskie

Groty Watykańskie to komnaty i kaplice ciągnące się od Ołtarza Papieskiego do około połowy nawy, znajdują się na głębokości około trzech metrów pod podłogą bazyliki. Groty Watykańskie nie są tym samym co Nekropolia Watykańska. Groty powstały w latach 1590-1591, spoczywają w nich szczątki 91 papieży.

Po pogrzebie rozpoczyna się okres novemdiales czyli okres od pogrzebu papieża do rozpoczęcia konklawe. Konklawe musi rozpocząć się między 15. a 20. dniem od daty śmierci papieża.

Konklawe czyli wybór nowego papieża

Do czasu wyboru nowego papieża władzę w Kościele katolickim przejmuje Kolegium Kardynałów i kamerling. Jak wygląda konklawe? Kardynałowie biorący udział w Konklawe gromadzą się w Kaplicy Sykstyńskiej i odizolowani od świata zewnętrznego oraz mediów głosują nad wyborem nowego papieża.

Głosowania odbywają się do momentu w którym w jednym z nich któryś z kandydatów otrzyma 2/3 głosów. W ciągu jednego dnia mogą odbywać się cztery głosowania. Jeśli po 33 głosowaniach nowy papież wciąż nie zostanie wybrany będzie brana pod uwagę zwykła większość głosów.

Wynik każdego głosowania jest oznajmiany światu za pomocą dymu wydobywającego się z komina Kaplicy Sykstyńskiej. Spalane są użyte karty służące do głosowania na kardynałów.

Skąd bierze się biały i czarny dym? W czasie konklawe do barwienia dymu używa się mieszanki substancji chemicznych. Czarny dym to mieszanina nadchloranu potasu, antracenu i siarki, a do wytworzenia białego dymu użyty jest chloran potasu, laktoza oraz kalafonia.

Wybór nowego papieża oznajmiany jest światu przez kardynała protodiakona. Kardynałem, który z balkonu Bazyliki św. Piotra wypowie słynne słowa:

Annuntio vobis gaudium magnum: habemus Papam

będzie kardynał Dominique Mamberti.

Obchody Roku Jubileuszowego

W 2025 roku w Kościele katolickim celebrowane są obchody Roku Jubileuszowego. W razie śmierci papieża w 2025 roku można przywidywać, że część obchodów zostanie przełożona lub całkowicie odwołana. Ostateczne decyzje dotyczące obchodów Roku Jubileuszowego będzie ewentualnie podejmować Kolegium Kardynalskie i nowa głowa Kościoła katolickiego.

W historii Kościoła katolickiego śmierć papieża w czasie obchodów Roku Jubileuszowego miała miejsce już raz w 1450 roku.

Wśród kardynałów, którzy w przyszłości mogą zastąpić papieża Franciszka wymieniani są m.in. Luis Antonio Tagle, Pietro Parolin, Peter Erdo, Robert Sarah i Gerhard Muller. Czasem wymieniany jest również kardynał Konrad Krajewski z Łodzi.

Papież Franciszek od 14 lutego przebywa w klinice Gemelli w Rzymie. Watykan podaje, że papież cierpi na zapalenie płuc i według oficjalnych informacji jest w stanie „krytycznym ale stabilnym”. Nasze myśli i modlitwy kierujemy do Rzymu.

Śmierć papieża

Konklawe czyli wybór nowego papieża

Obchody Roku Jubileuszowego

Powiązane wpisy:

Szukasz informacji o Bergamo i Lombardii?