Podróżując do Włoch stykamy się z wieloma tradycjami i zwyczajami, które mogą być dla Polaków nowością. Jednym z takich zwyczajów jest okres potocznie nazywany sjestą we Włoszech. Jak wygląda sjesta we Włoszech? Ile trwa i w jakich jest godzinach? Dlaczego jest stosowana i czy trwa przez cały rok? Dziś wyjaśniamy popularny włoski zwyczaj.
Czym jest sjesta?
Na początek warto wyjaśnić czym jest sjesta. Sjesta to krótka drzemka wykonywana po środkowym dla danego dnia posiłku. Słowo kojarzy się z Hiszpanią ale samo słowo wywodzi się z łacińskiego określenia hora seta czyli szósta godzina. Godzina ta liczona jest od wschodu słońca, a nie od północy, więc najczęściej przypada na godziny około południa i wczesnego popołudnia.
Sjesta to określenie na drzemkę, zwyczajowo stosowane również na przerwę w pracy. Przerwa ta pojawia się w krajach, które kolonizowane były przez Hiszpanię, w samej Hiszpanii oraz w krajach basenu Morza Śródziemnego, a więc również we Włoszech. Przez lata w różnych badaniach dowiedziono zbawienny wpływ drzemki na zdrowie pracowników.
W praktyce sjestą we Włoszech określamy okres znany jako pausa panzo, który można dosłownie przetłumaczyć jako przerwę na lunch. Przerwa ta, podobnie jak wymaganie skanu dowodu przy wynajmie, jest usankcjonowana włoskimi przepisami prawa.
Jak wygląda sjesta we Włoszech?
Sjesta we Włoszech, czyli jak już wiemy przerwa na lunch, jest poparta przepisami prawa. Obecnie jest to dekret ustawodawczy z 8 kwietnia 2003 roku 66/2003 „dotyczący niektórych aspektów organizacji czasu pracy”. Sama przerwa w pracy to artykuł 8 paragraf 1 dekretu ustawodawczego, który określa przerwy w pracy.
Jeśli dobowy wymiar czasu pracy przekracza limit sześciu godzin, pracownik powinien mieć prawo do przerwy w pracy, której warunki i czas trwania określone są w układach zbiorowych pracy, w celu odzyskania energii psychicznej i fizycznej oraz ewentualnego spożycia posiłków, również w celu ograniczenia monotonnej i powtarzalnej pracy
Pracownicy mogą dobrowolnie zrezygnować z przerwy za co przysługuje dodatkowe wynagrodzenie. Przerwa może też być przesunięta na okres przed rozpoczęciem pracy lub rozpoczynać się przed jej zakończeniem. Warto dodać, że pausa panzo nie jest wliczana do czasu pracy w przeciwieństwie do tak zwanych „przerw kawowych” (pause caffè). Przerwy te trwają 15 minut i są wliczane do efektywnego czasu pracy.
W praktyce więc nie wszystkie bary, restauracje, urzędy czy sklepy mają we Włoszech sjestę. Sjesty we Włoszech nie ma w dużych sklepach sieciowych, sieciowych restauracjach czy turystycznych punktach.
Kiedy jest sjesta we Włoszech?
W przypadku wielu przedsiębiorstw, a także sklepów i restauracji nawet w miejscach w których lato nie jest upalne jak Mediolan i Bergamo, sjesta przypada mniej więcej na godziny od 14 do 18, 14:30 do 18:30 lub na czas od 15 do 19. W niektórych miejscach sjesta przypada nieco wcześniej na przykład na godziny od 13:00 do 16:00.
To w tych wymienionych powyżej godzinach przerwy mają lokalne sklepy czy restauracje. Ile trwa sjesta we Włoszech? Od godziny do kilku godzin.
Czy sjesta jest w muzeach i innych atrakcjach turystycznych? Nie zawsze. W przypadku na przykład słynnej wieży Campagnone czy katedry w Mediolanie sjesty nie ma ale w godzinach sjesty nie zwiedzimy na przykład bazyliki czy katedry w Bergamo, które sjestę mają.
Włosi dość poważnie podchodzą do swojej sjesty, jednak samo słowo sjesta nie jest we Włoszech używane. Okres przerwy w pracy wykorzystywany jest przez pracowników nawet na powrót do domu czy spotkanie ze znajomymi. Sjesta jak i obiad na północy może być nieco wcześniej, a na południu nieco później (na przykład od 15:00).
Jak widać sjesta we Włoszech nie jest uzależniona ani od położenia geograficznego, ani od temperatury otoczenia ani od pory roku. Sjesta we Włoszech obowiązuje więc przez cały rok i jest stosowana tak samo w chłodniejszych obszarach północy Włoch, jak i w Rzymie czy na południu na przykład na Sycylii.
Podsumowanie: sjesta we Włoszech to tak naprawdę przerwa dla pracowników, która zapisana jest we włoskim ustawodawstwie. Przygotowując się do zwiedzania Włoch warto wcześniej sprawdzić czy upatrzona przez nas restauracja, sklepik czy atrakcja turystyczna jest zamknięta w okresie wczesnego popołudnia.
Niektóre restauracje, atrakcje, sklepy w galeriach handlowych, wypożyczalnie samochodów, butiki czy outlety, lokale takie jak McDonald’s, Starbucks czy kebaby – zwykle sjesty nie mają. Niewielkie rodzinne sklepy, punkty usługowe, piekarnie, kawiarenki i restauracje czy nawet kościoły we Włoszech – już owszem.